Yapay zeka (YZ) kullanımının hızla yaygınlaştığı günümüzde, bu teknolojilere olan aşırı güvenin insan beyni üzerindeki olumsuz etkilerine dair önemli bulgular ortaya çıktı. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) yapılan bir araştırma, YZ sohbet botlarının eleştirel düşünme, hafıza ve dil becerilerini engelleyerek insanların zihinsel yetilerini zayıflattığını gösteriyor.
💡 MIT’ten Sarsıcı Araştırma: YZ Kullananlarda Düşük Beyin Aktivitesi!
MIT araştırmacıları tarafından yapılan çalışmada, denemelerini yazmak için ChatGPT’ye başvuran kişilerin, yalnızca kendi beyinlerini kullananlara kıyasla daha düşük beyin aktivitesi gösterdiği tespit edildi. YZ kullanan katılımcılar, çeşitli testlerde daha kötü sonuçlar alırken, YZ desteği olmadan verilen görevlerde de zorlandılar. Araştırma raporunda, “YZ sistemlerine olan aşırı güven, kişinin daha sonra tek başına görevleri yerine getirmesi sırasında eleştirel düşünme becerilerinin pasifleşmesine yol açabilir,” ifadesiyle bu durumun ciddiyeti vurgulandı.
📈 Veriler Konuşuyor: YZ, Öğrenme ve Hafızayı Olumsuz Etkiliyor
Araştırmada, 54 katılımcı üç gruba ayrıldı: ChatGPT kullananlar, internet arama motorlarını kullananlar ve yalnızca kendi beyinlerini kullananlar. Yazılarını tamamlayan katılımcıların beyin aktiviteleri EEG yöntemiyle ölçüldü.
-
ChatGPT Kullananlar: Nörolojik, dilsel ve genel başarı açısından daha kötü performans gösterdiler. Beyin bağlantıları sistematik olarak azaldı ve özellikle öğrenme ve hafıza ile ilişkili ‘theta’ dalgalarında belirgin bir düşüş görüldü. Araştırmacılar, “Özünde, insan düşüncesi ve planlama süreçlerinin bir kısmı devre dışı bırakıldı,” değerlendirmesinde bulundu. Bu grubun %83’ü, yazdığı metinden doğru bir alıntı bile yapamadı.
-
Arama Motoru Kullananlar: Yalnızca çok az bir farkla daha düşük beyin aktivitesi gösterdiler ve genel olarak hatırlama düzeyleri ChatGPT kullananlara kıyasla çok daha yüksekti.
-
Sadece Kendi Zihnini Kullananlar: En yüksek beyin aktivitesini ve hatırlama düzeyini sergilediler.
Bu bulgular, YZ kullanımının insan beynindeki “zihinsel kasların körelmesine” yol açabileceği yönündeki endişeleri artırıyor. MIT araştırmasının baş yazarı Nataliya Kosmyna, bu durumun “beceri körelmesi”ne neden olduğunu ve YZ araçlarını yoğun kullananlarda öğrenme becerilerinin azalmasının ciddi bir sorun haline geldiğini belirtti. Hatta ilk üç yazıda YZ kullanan grubun, son yazıda yalnızca kendi zihinsel yetilerine başvurması istendiğinde bile düşük performans sergilemeye devam etmesi dikkat çekiciydi.
⚠️ Eğitim ve İş Dünyası İçin Ciddi Uyarılar
Bu araştırma sonuçları, YZ araçlarının eğitim ve iş süreçlerinde kullanımının uzun vadeli etkileri konusunda ciddi soru işaretleri yaratıyor. Yapay zekanın sunduğu kolaylıklar, bireylerin eleştirel düşünme ve problem çözme gibi temel bilişsel yeteneklerini kullanma ihtiyacını azaltarak, bu becerilerin zamanla zayıflamasına neden olabilir. Ayrıca, ChatGPT ile üretilen metinlerin içerik ve dil açısından benzerlik göstermesi, yaratıcı çeşitliliği de olumsuz etkileyebilir.
Editör Notu: Yapay zekanın sunduğu kolaylıkların farkındayız, ancak teknolojiyi bir araç olarak kullanırken kendi düşünsel yeteneklerimizi beslemeyi ve geliştirmeyi unutmamalıyız. Bu nedenle, yapay zekadan en iyi şekilde yararlanmak, onu kendi zihinsel gelişimimizi destekleyecek şekilde entegre etmekle mümkün olacaktır.