Yeni Nesil Tehdit Kapıda: “Algogölge” ve “Kod Karanlığı” Nedir, Neden Tehlikelidir?
01.07.2025 | Dijital Yönetişim · SGT · Siber Güvenlik · Yapay Zekâ
📍 SGT – Siber Güvenilir Türkiye | Dijital Yönetişim | Yapay Zeka | Ulusal Güvenlik
“Yeni çağın karanlık noktası artık bir coğrafi bölge değil; bir veri kümesi, bir model parametresi… Gölgelerin gücü adına, hangi kod bizi yönetiyor?”
— Şeref Oğuz
🕳️ Algogölge: Görünmeyeni Yöneten Kodlar
Yapay zekâ çağında karşımızda artık fiziksel değil, soyut ama derin bir tehdit var:
Algoritmik karanlık.
Yani; kim tarafından yazıldığı bilinmeyen, hangi verilerle eğitildiği gizlenen, neden o kararı verdiği açıklanmayan sistemler… SGT olarak bu alanı “Algogölge” olarak tanımlıyoruz. Çünkü karanlık artık bir oda değil; bir komut satırı.
⚫ Kod Karanlığı: Çalışır Ama Anlaşılmaz
Yapay zekânın karar verdiği sistemlerde, giderek artan bir şekilde şuna şahit oluyoruz:
“Sistem böyle hesapladı.”
Ancak hesaplayan sistemin mantığını kimse bilmiyor.
Bu nedenle “kod karanlığı” dediğimiz durum ortaya çıkıyor. Sistem çalışıyor ama sorgulanamıyor. Tıpkı bir kara kutu gibi…
🕵️♂️ Shadow AI: Gölgede Kalan Yapay Zekâ
Bu görünmez tehditlerin en güncel versiyonu ise:
👉 Shadow AI
Kurumsal altyapılarda, kamu hizmetlerinde ve hatta savunma sistemlerinde bile bazen izin alınmadan, denetlenmeden kullanılan yapay zekâ sistemlerine bu isim veriliyor.
Yani kurumun bilgisi dışında çalışan yapay zekâ.
Bu sadece bir bilişim problemi değil, milli güvenlik açığıdır.
🧠 SGT Direktörü Burak Bozkurtlar Değerlendiriyor:
“Algogölge ve Shadow AI gibi tehditler, artık sadece teknik meseleler değildir. Bunlar aynı zamanda devletlerin karar süreçlerini etkileyen sistemik risklerdir.
Şeffaflık artık bir tercihten öte, milli güvenlik refleksi haline gelmelidir.”
Bozkurtlar’a göre;
📌 Nasıl çalıştığı bilinmeyen bir yapay zekâya bir ülkenin enerji altyapısını veya sağlık sistemini teslim etmek, kaleyi düşmana içerden açmak gibidir.
📌 Dijital egemenlik; yalnızca yerli yazılım üretmekle değil, bu yazılımın mantığını halka açıklayabilmekle başlar.
💡 SGT’den Çözüm: “Algogölge”yi Aydınlatmanın 3 Yolu
- İzlenebilirlik
→ Kodun ne zaman, kim tarafından değiştirildiği sürekli kayıt altında olmalı. - Açıklanabilirlik
→ Yapay zekâ verdiği kararı, sade ve anlaşılır biçimde gerekçelendirebilmeli. - Şeffaflık
→ Kullanılan veri setleri bağımsız denetime açık olmalı ve “veri açlığı” bahane edilerek rastgele veri tüketimi engellenmeli.
⚠️ Uyarıyoruz: “Gölgede Kalan Kodlar, En Büyük Kayıpları Yaratır”
Eğer bu gölgeler aydınlatılmazsa;
“Geleceğin gücü algoritmadan değil, o algoritmayı saklayan karanlıktan beslenecektir.”
SGT olarak çağrımız nettir:
Yapay zekâyla yönetilen değil, yapay zekâyı yöneten bir Türkiye için; şeffaf, hesap verebilir ve izlenebilir sistemler gereklidir.
Yol Haritası: SGT’nin Önerileri
| Adım | Eylem | Hedef |
|---|---|---|
| 1 | Ulusal AI Denetim Kurulu | Kritik algoritmaların düzenli bağımsız denetimi |
| 2 | Açık Kaynak Teşviki | Kamu projelerinde öncelik |
| 3 | Veri Egemenliği Yasası | Yerli veri merkezlerinde saklama zorunluluğu |
| 4 | AI Okuryazarlığı Seferberliği | Kamu personeli + vatandaş |
| 5 | Kriz Simülasyon Tatbikatları | Kara kutu AI senaryolarına hazırlık |
Harekete Geç!
- Google’da “Algogölge” araması yap ve sonuçların nasıl şekillendiğine bak. Dikkat: Arama motoru bile “gölge”yi değiştirebilir.
- #Algogölge ve #KodKaranlığı hashtagiyle görüşlerini paylaş.
- SGT Topluluğu’na katıl ve bu kavramları gündemleştir.
📢 Siber vatan savunması, görünmeyen karanlığı da aydınlatmakla başlar.
Algogölge · Kod Karanlığı · Algorithmic Shadow · Explainable AI · Yapay Zekâ Şeffaflığı · Veri Egemenliği · Dijital Yönetişim · AI Governance · Veri açlığı
https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/golgelerin-koduyla-yonetilmek/826398
© 2025 SGT – Tüm Hakları Saklıdır